مشمولین حسابرسی
حسابداری دقیق و منظم یکی از ارکان اساسی موفقیت در کسبوکارها است و به مدیران کمک کرده جریان نقدینگی را مدیریت کرده، هزینهها را کنترل کنند، سودآوری را افزایش دهند و برای آینده برنامهریزی مؤثری داشته باشند. تهیه گزارشهای مالی دقیق مانند ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد از وظایف اصلی حسابداری است و به مدیران، سهامداران و نهادهای قانونی کمک کرده تا عملکرد مالی شرکت را ارزیابی کنند و تصمیمات آگاهانه بگیرند. برای تضمین صحت و شفافیت این گزارشها شرکتها از حسابرسان مستقل کمک میگیرند. در این مقاله به بررسی شرکتهای مشمول حسابرسی در سال ۱۴۰۳ میپردازیم و اطلاعات جامعی را در این باره ارائه میدهیم.
چه کسانی مشمول حسابرسی هستند؟
اشخاص حقوقی و حقیقی که دارای شرکتهای سهامی خاص، مانند شرکتهای خصوصی، مؤسسات تعاونی، مؤسسات انتفاعی غیرتجاری و اتحادیههای وابسته هستند و یا افراد حقیقی که بر اساس مقررات قانونی ملزم به نگهداری دفاتر قانونی هستند، در شرایط خاصی مشمول پرداخت مالیات میشوند. این شرایط شامل آن است که مطابق با آخرین اظهارنامه مالیاتی، مجموع فروش و خدمات عملیاتی و غیرعملیاتی آنها از ۵ میلیارد تومان و مجموع داراییها از ۸ میلیارد تومان تجاوز کند. در این صورت، مطابق ماده ۲۷۲ قانون مالیاتهای کشور این اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول حسابرسی خواهند بود.
بنابراین، این افراد باید گزارش حسابرسی خود را طبق نمونه استاندارد سازمان مالیاتی کشور تهیه و به اداره مالیات ارائه کنند. این گزارش باید اصول خاصی را رعایت کند و این اصول شامل ارائه مدارک و اسناد حسابداری بر اساس ضوابط، اصول و استانداردهای حسابداری، تعیین درآمد مشمول مالیات طبق قوانین مرتبط و سایر الزامات مربوطه است.
دریافت کد اقتصادی برای صاحبان کسب و کار ضروری است.
چه شرکتهایی باید مالیات پرداخت کنند؟
از گذشته تاکنون، مالیات یکی از مسائل مهم و اساسی برای دولتها بوده و دولتها این مبالغ را از اشخاص حقیقی و حقوقی دریافت میکنند. مالیات در واقع بخشی از درآمد یا سود نهایی افراد است که باید به دولت پرداخت شود. از سوی دیگر دولتها موظف هستند این مبالغ را برای رفاه عمومی و توسعه خدمات بهکار بگیرند.
تمامی شرکتها ملزم به پرداخت مالیات هستند و در صورت عدم پرداخت، از برخی مزایا محروم و نیز مشمول جریمه خواهند شد. میزان مالیات توسط سازمان امور مالیاتی محاسبه شده و در صورت عدم پرداخت در موعد مقرر، جریمهای به میزان ۲۰ درصد از مبلغ مالیات اعمال میشود. مالیاتهایی که بر اشخاص حقوقی تعلق میگیرد شامل مالیات بر عملکرد، مالیات بر درآمد، مالیات بر املاک و اموال، مالیات بر ارزش افزوده و مالیاتهای تکلیفی است. از نظر وصول، مالیات به دو نوع مستقیم و غیرمستقیم تقسیم میشود.
- مالیاتهای مستقیم
در این نوع مالیات، دولت بهطور مستقیم و بر اساس نرخهای قانونی، مالیات را از دارایی یا درآمد اشخاص دریافت میکند. مالیات مستقیم شامل مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد است. مالیات بر دارایی به داراییهایی مانند ارث و حق تمبر تعلق میگیرد، در حالی که مالیات بر درآمد به درآمد افراد تعلق دارد و در برخی کشورها به صورت تصاعدی محاسبه میشود.
- مالیاتهای غیرمستقیم
در این نوع مالیات زمانی که افراد کالا یا خدماتی را خریداری میکنند، مبلغی بهعنوان مالیات غیرمستقیم پرداخت مینمایند. این مالیات شامل مالیات بر مصرف و فروش و همچنین مالیات بر واردات است. برای مثال، مالیات بر فرآوردههای نفتی، اتومبیل، نوشابههای غیرالکلی و فروش خاویار از این نوع هستند. همچنین، تجار واردکننده و صادرکننده نیز ملزم به پرداخت مالیات گمرکی برای کالاهای وارداتی و صادراتی خود هستند.
چه شرکتهایی مشمول معافیت مالیاتی هستند؟
برخی از شرکتها در ایران از مالیاتی معاف هستند. شرکتهایی که مجوز فعالیت از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کردهاند تا ۵۰ درصد از پرداخت مالیات خود معاف میشوند. همچنین، شرکتهای دانشبنیان که در زمینه تحقیق و توسعه فناوریهای نوین فعالیت دارند، از پرداخت مالیات به طور کامل معاف هستند. شرکتهایی که در بخشهای کشاورزی، معدن و تولید فعالیت میکنند نیز از پرداخت مالیات معاف هستند. علاوه بر این، صادرکنندگان محصولات کشاورزی، شرکتهای ادغامشده و شرکتهایی که در حوزه مطبوعات و انتشارات فعالیت دارند، از مالیات معاف هستند.
حسابرسی چیست؟
حسابرسی فرایندی است که در آن حسابرسان مستقل به بررسی، ارزیابی و تأیید صحت گزارشهای مالی یک شرکت میپردازند. هدف از حسابرسی، اطمینان از این است که گزارشهای مالی یک شرکت به طور دقیق و مطابق با اصول پذیرفتهشده حسابداری تهیه شده و وضعیت مالی و عملکرد آن شرکت بهطور واقعی و منصفانه نمایش داده شده است. حسابرسی به صورت داخلی (توسط حسابرسان درون سازمان) یا خارجی (توسط حسابرسان مستقل) انجام میشود و نقش مهمی در ایجاد اعتماد و شفافیت مالی دارد.
شرکتهای مشمول حسابرسی در سال ۱۴۰۳
طبق ماده ۲۷۲ قانون مالیاتهای مستقیم، در سال ۱۴۰۳ شرکتهایی که دارای درآمدی بیشتر از ۵۰ میلیارد ریال هستند، باید توسط حسابرسان مستقل حسابرسی شده و گزارش حسابرسی خود را به سازمان امور مالیاتی کشور ارائه دهند. این شرکتها شامل شرکتهای سهامی عام، سهامی خاص، با مسئولیت محدود، تضامنی، نسبی، دولتی، وابسته به نهادهای عمومی و شعب شرکتهای خارجی در ایران هستند. علاوه بر این، شرکتهایی که در پایان سال مالی جمع دارایی آنها بیش از ۸ میلیارد تومان باشد مشمول حسابرسی هستند. تمامی این گروهها گزارشات مالی خود را به طور دقیق و مطابق با استانداردهای حسابرسی ارائه میدهند.
همچنین، اشخاص حقیقی که طبق مقررات قانونی مکلف به نگهداری دفاتر قانونی هستند و میزان فروش و خدمات آنها بیش از ۵۰ میلیارد ریال باشد و همچنین سایر اشخاص حقیقی و حقوقی که به موجب قانون یا مجوز صادره از مراجع قانونی فعالیت آنها مستلزم انجام حسابرسی باشد، مشمول حسابرسی خواهند بود. این دسته از افراد و شرکتها باید گزارشات حسابرسی خود را به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال کنند تا مطمئن شوند حسابها و فعالیتهای آنها مطابق با قوانین مالیاتی و استانداردهای حسابداری است.
انواع مختلف حسابرسی
حسابرسی انواع مختلفی دارد که هر کدام وظیفه خاصی به عهده دارد:
نوع حسابرسی |
توضیح هر مورد |
حسابرسی صورتهای مالی |
بررسی دقت و صحت گزارشهای مالی اصلی شرکت مانند ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد. هدف تأیید انطباق گزارشها با اصول حسابداری و قوانین مالی است. |
حسابرسی داخلی |
انجام حسابرسی توسط واحد حسابرسی داخلی شرکت برای ارزیابی سیستمها و کنترلهای داخلی و اطمینان از انطباق آنها با قوانین و مقررات مربوطه. |
حسابرسی عملیاتی |
تحلیل کارایی و اثربخشی فعالیتهای عملیاتی شرکت برای شناسایی نقاط قوت و ضعف و بهبود عملکرد کلی سازمان. |
مزایای حسابرسی
حسابرسی مزایای زیادی برای شرکتها دارد، مزایای حسابرسی موارد زیر است:
- افزایش شفافیت و اعتماد
حسابرسی موجب افزایش شفافیت و قابلیت اعتماد گزارشهای مالی شرکت میشود و در جذب اعتماد ذینفعان مختلف از جمله سهامداران، اعتباردهندگان و مشتریان موثر است.
- کاهش ریسکها
انجام حسابرسی به شناسایی و اصلاح نقاط ضعف در سیستمها و کنترلهای داخلی شرکت کمک میکند و خطرات مالی و عملیاتی شرکت را کاهش میدهد.
- بهبود عملکرد
حسابرسی به مدیران کمک کرده تا فرصتهای بهبود و ارتقاء در عملکرد مالی و عملیاتی شرکت را شناسایی کنند.
- تسهیل دسترسی به منابع مالی
حسابرسی به شرکتها در دسترسی به منابع مالی مانند وام و اعتبار کمک میکند، زیرا این کار موجب اطمینان بیشتر از وضعیت مالی شرکت میشود.
آیا اشخاص حقیقی هم باید گزارش حسابرسی ارائه دهند؟
اشخاص حقیقی در شرایط خاص باید گزارش حسابرسی ارائه دهند. طبق مقررات، اگر اشخاص حقیقی موظف به نگهداری دفاتر قانونی باشند و حجم فعالیت آنها به حد نصاب تعیین شده برای حسابرسی برسد، آنها باید از خدمات حسابرسان مستقل استفاده کرده و گزارش حسابرسی به سازمان امور مالیاتی کشور ارائه دهند.
سخن پایانی
شرکتها و اشخاص حقیقی مشمولین حسابرسی هستند. حسابرسی به ارتقاء شفافیت و صحت گزارشهای مالی کمک کرده و موجب کاهش ریسکهای مالی و بهبود عملکرد شرکتها میشود. بنابراین، رعایت مقررات حسابرسی و ارائه گزارشهای حسابرسی برای کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی الزامی است. موسسه حسابرسی ثبت درخشان با استفاده از تیمهای تخصصی و حرفهای خود آماده ارائه خدمات حسابرسی به شرکتها و افراد مختلف هست.