شرکتهای سهامی یکی از مهمترین انواع شرکتهای تجاری است و نقش مهمی در پیشبرد اهداف اقتصادی و توسعه بازارهای مالی دارد. این شرکتها بر اساس تقسیم سرمایه به سهام تشکیل شدند و به دلیل قابلیتهای بالا در جذب سرمایه و جلب توجه سرمایهگذاران داخلی و خارجی برای سرمایهگذاری جذاب است. ساختار منظم و قانونمند آنها علاوه بر جذب منابع مالی زیاد با شفافسازی حقوق و مسئولیتهای سهامداران اعتماد عمومی را جلب میکند. این شرکتها با توانایی در تجمیع منابع مالی و هدایت آنها به سمت فرصتهای سرمایهگذاری مولد نقش کلیدی در رشد و توسعه اقتصادی کشورها دارند و عامل محرکهای برای نوآوری و پیشرفت هستند. شرکت سهامی چیست؟ در ادامه مقاله ثبت درخشان همراه ما باشید تا با شرکت سهامی بیشتر آشنا شوید.
شرکت سهامی چیست؟ معرفی انواع و ویژگیها
شرکت سهامی شرکتی است که در آن سرمایه به بخشهای کوچکتری به نام سهام تقسیم میشود و هر فرد با خرید سهام، بهتناسب میزان سهام خود در سود و زیان شرکت سهیم میشود. در این نوع شرکت مسئولیت سهامداران به میزان سرمایه شرکت است و مسئولیت بیشتری ندارند. این ویژگی باعث کاهش ریسک سرمایهگذاری برای سهامداران شده است. بهطور کلی، شرکتهای سهامی بهدلیل ساختار منعطف و توانایی جذب سرمایههای کلان، ابزاری قدرتمند برای توسعه اقتصادی و ایجاد فرصتهای جدید سرمایهگذاری در جامعه شناخته میشوند. این شرکتها با ارائه فرصت مشارکت در سرمایهگذاریهای بزرگ و کوچک به افراد و سازمانها نقش مؤثری در تقویت بنیانهای اقتصادی و ایجاد اشتغال ایفا میکنند.
انواع شرکت سهامی چیست؟
شرکت سهامی چیست؟ شرکتهای سهامی به دو دسته اصلی شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص تقسیم میشوند که هر یک ویژگیها و قوانین خاص خود را دارند:
شرکت سهامی عام
شرکتی است که مجاز به عرضه سهام خود بهصورت عمومی و جذب سرمایه از طریق بورس اوراق بهادار میباشد. این شرکتها با هدف جذب سرمایههای گسترده و توسعه فعالیتهای خود تأسیس میشوند. شرکتهای سهامی عام ملزم به رعایت شفافیت مالی و ارائه گزارشهای دورهای به سازمان بورس و اوراق بهادار هستند. این شرکتها باید استانداردهای حسابداری و حسابرسی خاصی را رعایت کنند. این نوع شرکتها برای انجام امور مهم اقتصادی مانند استخراج معادن، تجارت با کشورهای خارجی، تاسیس کارخانهها و ایجاد بانکها و سدها تأسیس میشوند.
شرکت سهامی خاص
شرکتی است که قادر به عرضه عمومی سهام خود نیست و تعداد سهامداران آن محدود است. این نوع شرکتها بیشتر برای کسبوکارهای کوچک و خانوادگی مناسب هستند تا سرمایهگذاریهای خود را در چارچوبی محدودتر و با کنترل بیشتر انجام دهند. شرکتهای سهامی خاص نیازی به انتشار عمومی گزارشهای مالی خود ندارند.
ویژگی های انواع شرکت سهامی
سوال “شرکت سهامی چیست؟” منتهی به تقسیم بندی آن به دو گروه عام و خاص شدو هر یک از این شرکت ها ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند که آن ها را از هم متمایز میکنند. طبق ماده 4 لایحه اصلاح قانون تجارت شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم میشود و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است. در این نوع شرکت سرمایه به سهام متساوی القیمه تقسیم شده و حتی در صورت تجزیه آن به قطعات سهام، این قطعات باید متساوی باشند. هر سهم ممکن است به قطعات کوچکتری به نام پاره سهم تجزیه شود و فاقد حقوق مربوط به یک سهم کامل است.
ویژگیهای سهامی عام
حداقل تعداد اعضا برای تشکیل این شرکت پنج نفر است، سرمایه شرکت توسط موسسین و عموم مردم تأمین میشود و سهم موسسین نباید کمتر از 20 درصد سرمایه شرکت باشد. همچنین، شرکت سهامی عام باید اظهارنامهای به همراه طرح اساسنامه و اعلامیه پذیرهنویسی سهام به اداره ثبت شرکتها تسلیم کند و 35 درصد از مبلغ سرمایه باید به صورت نقدی توسط موسسین تأمین و در حساب مخصوص نزد بانک سپرده شود. پس از ثبت شرکت سهامی عام، سهام آن در بورس داد و ستد میشود.
ویژگی های سهامی خاص
زمانی که موسسین تمام سرمایه ی اولیه را تامین میکنند اقدام به ثبت شرکت سهامی خاص می زنند. در چنین شرکت هایی تعداد مدیران حداقل 3 نفر و امکان انتشار قرضه وجود ندارد. شرکت های سهامی خاص مجمع عمومی ندارند و تعداد شرکای آن ها کمتر از شرکت سهامی عام است. سهام قابل معامله در بورس نیست و نقل و انتقال سهام نیاز به موافقت مدیران یا مجامع عمومی دارد. در این شرکتها مسئولیت هر یک از صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است و تمام سرمایه باید توسط موسسین تأمین گردد. در صورتی که سرمایه شرکت سهامی خاص کاهش یابد باید در مدت یک سال جبران شود و در غیر این صورت شرکت باید به نوع دیگری از شرکتها تبدیل شود.
مزایا و معایب شرکت سهامی: نکات کلیدی که باید بدانید
شرکت سهامی چیست؟ شرکتهای سهامی یکی از انواع متداول شرکتهای تجاری هستند و مزایا و معایبی دارند.
مزایای شرکت سهامی چیست؟
جذب سرمایههای بزرگ: شرکتهای سهامی عام با عرضه عمومی سهام خود در بورس، سرمایههای کلانی جذب میکنند و برای انجام پروژههای بزرگ و توسعه فعالیتهای اقتصادی ضروری است.
مسئولیت محدود سهامداران: مسئولیت سهامداران در شرکت سهامی محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است، بدین معنا که سهامداران از نظر مالی بیشتر از مبلغ سرمایهگذاریشان در معرض خطر نیستند.
امکان انتقال سهام: سهامداران سهام خود را به راحتی به دیگران منتقل میکنند (در شرکتهای سهامی عام) و این ویژگی موجب راحتی در جلب سرمایهگذار و نقدینگی میشود.
وجود ساختار مدیریتی مشخص: شرکتهای سهامی دارای ساختار مدیریتی منظم و شفافی هستند و مسئولیتها و حقوق سهامداران را روشن میسازد.
پایداری و تداوم فعالیت : شرکتهای سهامی به دلیل جدا بودن شخصیت حقوقی از سهامداران حتی در صورت تغییر در اعضای آن به فعالیت خود ادامه میدهند.
معایب شرکت سهامی چیست؟
هزینههای بالای راهاندازی و مدیریت: ایجاد و اداره یک شرکت سهامی به هزینههای بالایی نیاز دارد.
محدودیت در کنترل شرکت: در شرکتهای سهامی و در شرکتهای سهامی عام، کنترل و مدیریت شرکت ممکن است با تعداد کمی از سهامداران عمده انجام شود و با منافع سایر سهامداران تطابق ندارد.
شفافیت مالی: شرکتهای سهامی عام موظف به انتشار گزارشهای مالی دورهای و رعایت استانداردهای حسابداری هستند.
تنشها و تضادهای مدیریتی: گاهی اوقات ممکن است بین سهامداران و مدیران شرکتهای سهامی در مورد نحوه اداره شرکت یا تقسیم سود تنشهایی به وجود آید و مدیریت آنها پیچیده است.
محدودیت در برخی موارد سهامداری: در شرکتهای سهامی خاص، نقل و انتقال سهام محدود به موافقت مدیران است.
چگونه یک شرکت سهامی تأسیس کنیم؟ مراحل و الزامات
ثبت شرکت سهامی در ایران مجموعهای از مراحل قانونی و اداری است و باید بهدقت انجام شود تا شرکت بهطور رسمی فعالیت خود را آغاز کند. شرکت سهامی چیست؟ مراحل مهم ثبت شرکت سهامی موارد زیر است:
- تدوین اساسنامه
اساسنامه سندی است که قوانین اساسی شرکت، حقوق و وظایف سهامداران و نحوه اداره شرکت را مشخص میکند. این سند پایه و اساس ساختار قانونی شرکت است.
- تعیین مدیران و بازرسان
انتخاب مدیران و بازرسان شرکت یکی از مراحل اولیه ثبت شرکت است. مدیران مسئولیت اداره شرکت را بهعهده دارند و بازرسان نظارت بر عملکرد مالی و اجرایی شرکت را انجام میدهند.
- تأمین حداقل سرمایه
شرکتهای سهامی نیاز به تأمین حداقل سرمایه دارند. در شرکت سهامی خاص، حداقل سرمایه باید یک میلیون ریال باشد. در شرکت سهامی عام، این سرمایه باید حداقل پنج میلیون ریال باشد.
- ثبت شرکت در اداره ثبت شرکتها
پس از تدوین اساسنامه و تعیین مدیران مدارک شرکت باید به اداره ثبت شرکتها ارسال شود تا مراحل ثبت آغاز شود. این مدارک شامل اساسنامه، اظهارنامه و دیگر مستندات لازم است.
- انتشار آگهی تأسیس
پس از ثبت شرکت باید آگهی تأسیس در روزنامه کثیرالانتشار منتشر شود. این آگهی شامل اطلاعاتی مانند نام شرکت، نوع شرکت، موضوع فعالیت و اطلاعات تماس است.
- دریافت شناسه ملی و کد اقتصادی
شرکت باید در سازمان امور مالیاتی ثبتنام کرده و کد اقتصادی دریافت کند. شناسه ملی برای شناسایی شرکت در دستگاههای دولتی و قانونی صادر میشود.
- ثبت نزد سازمان امور مالیاتی
تمامی شرکتها باید در سازمان امور مالیاتی ثبت شوند و کد اقتصادی دریافت کنند تا بهطور قانونی فعالیت کنند و از مزایای مالیاتی استفاده نمایند.
- اخذ مجوزهای لازم
برخی از شرکتها برای فعالیتهای خاص نیاز به مجوزهای خاص دارند. بهعنوان مثال، شرکتهایی که در حوزههای بهداشتی، آموزشی یا مالی فعالیت میکنند باید از سازمانهای مربوطه مجوز بگیرند.
موارد اساسنامه شرکت سهامی
اساسنامه شرکت سهامی سندی حقوقی است که شامل قوانین اساسی حاکم بر شرکت است. مواردی که باید در اساسنامه شرکت سهامی ذکر شوند:
- نام و نوع شرکت: نام کامل شرکت و نوع آن (سهامی خاص یا سهامی عام).
- موضوع فعالیت: شرح مختصر از فعالیتها و اهداف شرکت.
- مدت زمان شرکت: مدت زمان فعالیت شرکت (ممکن است دائمی یا محدود باشد).
- میزان سرمایه: مقدار کل سرمایه شرکت و تقسیم آن به سهام.
- مرکز اصلی شرکت: محل قانونی و اصلی شرکت.
- حقوق و وظایف مدیران: نحوه انتخاب، مسئولیتها و اختیارات مدیران شرکت.
- نحوه تقسیم سود و زیان: چگونگی تقسیم سود و زیان بین سهامداران.
- نحوه دعوت به مجامع عمومی: شرایط و نحوه دعوت به جلسات و مجامع عمومی سهامداران.
- نحوه افزایش یا کاهش سرمایه: روشها و شرایط افزایش یا کاهش سرمایه شرکت.
- مقررات مربوط به انحلال شرکت: شرایط و روشهای انحلال شرکت در صورت نیاز.
مقایسه شرکت سهامی با دیگر انواع شرکتها
تفاوت های اصلی بین شرکت های سهامی خاص و شرکت های سهامی عام
تفاوتهای اصلی بین شرکت سهامی عام و سهامی خاص عبارتند از:
دسترسی به بازار سرمایه
شرکت سهامی عام: این نوع شرکت سهام خود را به عموم مردم عرضه کرده و از طریق بورس اوراق بهادار سرمایه جذب میکند. به همین دلیل، شرکتهای سهامی عام منابع مالی قابلتوجهی را از سرمایهگذاران مختلف جذب میکنند.
شرکت سهامی خاص: این نوع شرکت نمیتواند سهام خود را در بازار عمومی عرضه کند و تنها از طریق سرمایهگذاران خصوصی یا اعضای محدودی که بهطور مستقیم به شرکت مرتبط هستند، سرمایه جذب میکند.
شفافیت مالی و گزارشدهی
شرکت سهامی عام: بهدلیل حضور در بازار سهام شرکتهای سهامی عام ملزم به رعایت استانداردهای بالایی از شفافیت مالی هستند. این شرکتها باید گزارشهای مالی و عملکردی خود را بهطور عمومی منتشر کرده و تحت نظارت سازمانهای نظارتی مانند سازمان بورس و اوراق بهادار قرار گیرند.
شرکت سهامی خاص: این شرکتها الزامات افشای اطلاعات به اندازه شرکتهای سهامی عام را ندارند و اطلاعات مالی خود را در حدی که قانون تعیین کرده، بهصورت خصوصی نگه میدارند.
تعداد سهامداران و محدودیتها
شرکت سهامی عام: تعداد سهامداران این شرکتها نامحدود است. این شرکتها سهام خود را به عموم مردم عرضه میکنند، بنابراین تعداد سهامداران آنها بهشدت افزایش مییابد.
شرکت سهامی خاص: این شرکتها تعداد سهامداران محدودی دارند. بر اساس قوانین، تعداد سهامداران شرکت سهامی خاص نباید از ۵۰ نفر بیشتر باشد.
مقررات و الزامات قانونی
شرکت سهامی عام: بهدلیل عرضه عمومی سهام، شرکتهای سهامی عام ملزم به رعایت مقررات دقیقتر و سختگیرانهتری هستند که هدف آنها حفاظت از سرمایهگذاران و بازار سرمایه است. این شرکتها باید الزامات قانونی گستردهای را در زمینههای مختلفی از جمله حسابرسی، افشای اطلاعات و مدیریت داخلی رعایت کنند.
شرکت سهامی خاص: این شرکتها از بسیاری از الزامات قانونی سختگیرانه معاف هستند و با انعطافپذیری بیشتری عمل میکنند. آنها بهطور معمول بهشکل سادهتری اداره میشوند و نیاز به شفافیت کمتری دارند.
هدف و کاربرد
شرکت سهامی عام: برای تأمین مالی پروژههای بزرگ و گسترش فعالیتها در سطح بینالمللی تأسیس میشود. این شرکتها برای اجرای پروژههای بزرگ، مانند تاسیس کارخانجات عظیم یا استخراج معادن، نیاز به منابع مالی وسیع دارند.
شرکت سهامی خاص: برای کسبوکارهای کوچکتر، خانوادگی یا استارتآپهایی که بهدنبال جذب سرمایه از سرمایهگذاران خصوصی هستند، مناسبتر است. این شرکتها به فعالیتهای کوچکتر و محدودتری پرداخته و نیازی به جذب سرمایه از عموم ندارند.
تفاوتهای اصلی بین شرکتهای سهامی و شرکتهای با مسئولیت محدود
تفاوتهای اصلی بین شرکتهای سهامی و شرکتهای با مسئولیت محدود عبارتند از:
مسئولیت مالی
شرکتهای سهامی: مسئولیت مالی هر سهامدار محدود به میزان سرمایهای است که بهصورت سهام در شرکت سرمایهگذاری کرده است. به عبارت دیگر، سهامداران فقط بهطور مستقیم به میزان سهام خود در قبال بدهیها و تعهدات شرکت مسئول هستند.
شرکتهای با مسئولیت محدود: مسئولیت مالی شرکا نیز محدود به میزان سرمایهای است که وارد شرکت کردهاند، اما تفاوت اینجاست که مسئولیتهای شرکت فراتر از سرمایه شرکا نمیرود و آنها از تعهدات شرکت از نظر مالی بهطور مستقیم نمیتوانند متضرر شوند.
ساختار سرمایه
شرکتهای سهامی: در این نوع شرکتها، سرمایه به سهام تقسیم میشود که قابلیت خرید و فروش دارند و در بازار بورس یا بهصورت خصوصی خرید و فروش میشوند.
شرکتهای با مسئولیت محدود: در این شرکتها، سرمایه به سهمالشرکهها تقسیم میشود که بهطور معمول قابل انتقال نیستند مگر با رضایت سایر شرکا. این محدودیت در انتقال سهمالشرکهها بهدلیل حفظ کنترل شرکا بر شرکت است.
تعداد شرکا
شرکتهای سهامی: تعداد نامحدودی سهامدار دارد و بهدلیل ویژگیهای سهام، هیچ محدودیتی در تعداد سهامداران وجود ندارد.
شرکتهای با مسئولیت محدود: تعداد شرکا محدود است و تعداد کمی شریک برای تأسیس این نوع شرکت کافی است. این محدودیت میتواند از 2 تا 50 نفر متغیر باشد.
انتقال سهام
شرکتهای سهامی: انتقال سهام در این شرکتها بهراحتی انجام میشود و نیازی به توافق سایر سهامداران ندارد. به همین دلیل، سهامداران میتوانند بهراحتی سهام خود را بفروشند یا به دیگران منتقل کنند.
شرکتهای با مسئولیت محدود: انتقال سهمالشرکهها معمولاً بهسادگی انجام نمیشود و نیازمند توافق یا رضایت سایر شرکا است. این محدودیت برای جلوگیری از ورود افراد غیرمطمئن به شرکت ایجاد
میشود.
مدیریت
شرکتهای سهامی: مدیریت این شرکتها توسط هیئت مدیره انجام میشود که اعضای آن از میان سهامداران یا حتی خارج از شرکت انتخاب میشوند. هیئت مدیره مسئول تصمیمگیریهای کلان و استراتژیک شرکت است.
شرکتهای با مسئولیت محدود: در این شرکتها، مدیریت میتواند توسط شرکا یا افرادی خارج از شرکا انجام شود. این امر به انعطافپذیری در مدیریت شرکت کمک میکند و معمولاً سادهتر از ساختار هیئت مدیره در شرکتهای سهامی است.
قوانین و مقررات
شرکتهای سهامی: این شرکتها تحت قوانین و مقررات دقیقتری قرار دارند، بهویژه اگر سهام آنها در بورس پذیرفته شده باشد. در این صورت، شرکت باید قوانین مربوط به افشای اطلاعات، گزارشدهی مالی و نظارتهای دولتی را رعایت کند.
شرکتهای با مسئولیت محدود: این شرکتها تحت قوانین سادهتری عمل میکنند و الزامات کمتری نسبت به شرکتهای سهامی دارند. بنابراین، فرآیند ثبت و اداره این شرکتها پیچیده نیست.
حسابرسی و گزارشدهی
شرکتهای سهامی: شرکتهای سهامی اگر سهامی عام باشند، موظف به ارائه گزارشهای مالی دورهای و حسابرسی شده به سازمانهای نظارتی هستند. این الزامات بهدلیل اهمیت بازار سرمایه و حفاظت از حقوق سهامداران است.
شرکتهای با مسئولیت محدود: این شرکتها ممکن است از ارائه گزارشهای مالی و حسابرسی شده معاف باشند، بهویژه اگر در بازار عمومی حضور ندارند و از نظر قانونی در معرض نظارتهای
کمتری قرار دارند.
برای ثبت شرکت سهامی خاص با ما تماس بگیرید
کارشناسان ما منتظر پاسخگویی به شما هستند.
انواع شرکتهای سهامی: سهامی عام و سهامی خاص
درک و آگاهی از شرکتهای فعال در بازار سرمایه اهمیت بالایی دارد. بر اساس قانون تجارت، شرکت به قراردادی اطلاق میشود که در آن دو یا چند نفر با سرمایهگذاری مشخص به انجام فعالیتها و عملیات تجاری میپردازند و سود و زیان حاصل از تجارت بین سرمایهگذاران تقسیم میشود.
شرکتهای تجاری در دستهبندیهای مختلفی قرار دارند و یکی از آنها، شرکت سهامی است که به دو نوع عام و خاص تقسیم میشود. ویژگیهای شرکت سهامی به این صورت است که تنها سرمایه در آن دخالت دارد؛ بهاینمعنا که سرمایه شرکت به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است.
انواع شرکتهای سهامی
شرکت سهامی به دو دسته شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص تقسیم میشود. شرکتی که بخشی از سرمایه آن از طریق فروش سهام به عموم تأمین میشود، شرکت سهامی عام نام دارد. شرکتی که تمام سرمایه آن در زمان تأسیس تنها توسط سرمایهگذاران خود شرکت تأمین میشود، شرکت سهامی خاص نامیده میشود. در قانون تجارت حتی اگر حوزه فعالیت و عملیات شرکت، امور بازرگانی نباشد، شرکت سهامی یک شرکت بازرگانی است.
با توجه به این نکته که بخشی از سرمایه شرکت سهامی عام از طریق فروش سهام به مردم تأمین میشود، میتوان گفت که شرکتهایی که سهام آنها حدود ۵۱٪ و بیشتر در دست عموم افراد باشد، شرکتهای سهامی عام هستند. در حالی که سهام شرکتهای سهامی خاص در اختیار عموم نبوده و تنها تعداد محدودی از افراد دارای سهام در این شرکتها هستند.
موضوع دیگری که در مورد شرکت سهامی عام باید بیان کرد این است که سهام این شرکتها قابلیت عرضه در بازار سرمایه و جذب نقدینگی برای پروژههای توسعهای را دارد. در حالی که در شرکت سهامی خاص، معمولاً به دلیل محدودیت تعداد سهامداران، امکان جذب منابع بیشتر وجود ندارد. انتقال مالکیت در شرکتهای سهامی عام بهآسانی امکانپذیر است و تأثیری بر تداوم شرکت ندارد. اما در شرکت سهامی خاص، نقل و انتقال سهام باید با توافق مدیران شرکت انجام شود. آیا شرکتهای بورسی شرکتهای سهامی خاص یا سهامی عام هستند؟ شرکتهای بورسی شرکتهای سهامی عام هستند و یکی از مهمترین شرایط پذیرش در بورس ویژگی سهامی عام بودن آنها است. بنابراین، امکان سرمایهگذاری در شرکتهای سهامی عام که در بورس پذیرفته شده است. برای سرمایهگذاری در این شرکتها باید کد معاملاتی بورسی دریافت کرد. برای دریافت کد معاملاتی بورس باید در کارگزاری بورس ثبتنام کرده و پس از مراحل احراز هویت، کد معاملاتی بورس را دریافت نمایید.
اشتراکات شرکتهای سهامی عام و سهامی خاص
1. مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است.
2. شرکتهای سهامی بازرگانی محسوب میشوند حتی اگر حوزه فعالیتی آنها امور بازرگانی نباشد.
3. مؤسسان شرکت نسبت به کلیه اعمال و اقداماتی و به منظور تأسیس و ثبت شرکت انجام میدهند، مسئولیت تضامنی دارند.
4. در تمام اطلاعیهها و آگهیهای شرکت باید عبارت شرکت سهامی عام یا شرکت سهامی خاص بلافاصله قبل یا بعد از نام شرکت، بهطور روشن و خوانا درج شود.
5. اطلاعات مربوط به فعالیتهای شرکت در روزنامه کثیرالانتشار منتشر میشود و این امر بر عهده صورتجلسه مجمع عمومی مؤسس و اولین مجمع عمومی سهامداران هر دو شرکت است.
شرکت سهامی و مسئولیتهای مدیران و سهامداران
شرکتهای سهامی یکی از رایج ترین شرکتها در عصر حاضر هستند و برای موفقیت در این نوع شرکتها مدیریت صحیح و آگاهی از مسئولیتهای مدیران ضروری است. در شرکتهای سهامی، هیئت مدیره و مدیرعامل دو نقش کلیدی در رهبری و هدایت شرکت دارند. هر کدام از این اعضا مسئولیتهای خاصی دارند و شامل مسئولیتهای کیفری یا مدنی است.
هیئت مدیره
هیئت مدیره طبق ماده 107 لایحه اصلاحی قانون تجارت، مسئول اداره کلی شرکت است و اعضای آن باید از میان سهامداران شرکت انتخاب شوند. برای شرکتهای سهامی عام، تعداد اعضای هیئت مدیره باید حداقل پنج نفر باشد. همچنین، هیئت مدیره میتواند اعضای خود را از بین سهامداران انتخاب کند و در صورت نیاز، اعضای هیئت مدیره قابل عزل هستند.
انتخاب اعضای هیئت مدیره
ماده 108 لایحه اصلاحی قانون تجارت بیان میدارد و اعضای هیئت مدیره توسط مجمع عمومی مؤسس و مجمع عمومی عادی انتخاب میشوند. مجمع عمومی مؤسس در ابتدای تأسیس شرکت تشکیل میشود و از تمامی سهامداران دعوت به حضور میکند. پس از تأسیس شرکت هر ساله مجمع عمومی عادی تشکیل میشود که در آن انتخاب مجدد اعضای هیئت مدیره و بررسی حسابهای مالی شرکت انجام میگیرد.
مدیرعامل
ماده 124 لایحه اصلاحی قانون تجارت، شیوه انتخاب مدیرعامل را شرح میدهد. طبق این ماده هیئت مدیره باید حداقل یک نفر را به عنوان مدیرعامل شرکت انتخاب کند. مدیرعامل از میان اعضای هیئت مدیره یا از خارج از آنها است. وظایف و اختیارات مدیرعامل توسط هیئت مدیره تعیین میشود و مدت تصدی او باید در اساسنامه شرکت مشخص شود. مدیرعامل نمیتواند همزمان رئیس هیئت مدیره باشد مگر اینکه با تصویب سه چهارم آراء مجمع عمومی موافقت شود.
در کل، مسئولیتهای مدیران در شرکتهای سهامی و مسئولیتهای مدیرعامل و هیئت مدیره اهمیت بالایی دارد ، زیرا این مسئولیتها به مدیریت صحیح شرکت و رشد آن کمک میکنند و در عین حال رعایت قوانین و مقررات مرتبط با مسئولیتهای حقوقی آنها ضروری است.
چه ویژگیهایی باعث تمایز شرکتهای سهامی از سایر انواع شرکتها میشود؟
شرکتهای سهامی ویژگیهایی دارند که آنها را از سایر انواع شرکتها متمایز میکند. این ویژگیها عبارتند از:
تقسیم سرمایه به سهام
در شرکتهای سهامی سرمایه شرکت به سهام تقسیم میشود. این سهامها به سهامداران تعلق دارند و مالکیت شرکت بر اساس تعداد سهام تعیین میشود. سهامداران به میزان سهامی که دارند، در سود و زیان شرکت شریک میشوند.
مسئولیت محدود سهامداران
یکی از ویژگیهای شرکتهای سهامی، مسئولیت محدود سهامداران است. سهامداران تنها به میزان سرمایهای که در شرکت سرمایهگذاری کردند، مسئول پرداخت بدهیهای شرکت را دارند.
وجود هیئت مدیره و مدیرعامل
مدیریت شرکتهای سهامی توسط هیئت مدیره انجام میشود و اعضای آن از میان سهامداران انتخاب میشوند. هیئت مدیره مسئول تصمیمگیریهای کلان و استراتژیک شرکت است. مدیرعامل وظیفه اجرای تصمیمات هیئت مدیره را بر عهده دارد.
انتقال آسان سهام
سهام در شرکتهای سهامی قابل انتقال است. سهامداران سهام خود را به دیگران منتقل کرده بدون آنکه تأثیری بر ساختار کلی شرکت داشته باشد. این ویژگی باعث جذب سرمایهگذاران جدید میشود.
ثبت در بازار بورس
شرکتهای سهامی خاص و عام سهام خود را در بازار بورس عرضه میکنند. شرکتها از طریق فروش سهام به عموم مردم، منابع مالی بیشتری جذب میکنند.
وجود مجمع عمومی
شرکتهای سهامی دارای مجمع عمومی هستند که در آن تصمیمات مهم و استراتژیک شرکت گرفته میشود. مجمع عمومی بهطور معمول در دو نوع عادی و فوقالعاده برگزار میشود. اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل در این مجامع گزارشهای عملکرد شرکت را ارائه میدهند و سهامداران در تصمیمگیریها مشارکت میکنند.
نظارت و بازرسی قانونی
در شرکتهای سهامی وجود بازرسان برای نظارت بر عملکرد مالی و قانونی شرکت ضروری است. این بازرسان مسئول بررسی صحت صورتهای مالی و عملیات شرکت هستند و گزارشهای خود را به مجمع عمومی ارائه میدهند.
تعداد سهامداران و شرایط تأسیس
شرکتهای سهامی باید حداقل با سهامداران خاص (برای شرکت سهامی خاص) و پنج نفر (برای شرکت سهامی عام) تشکیل شوند. این تعداد برای جذب سرمایهگذاران بیشتر و گسترش دامنه فعالیتهای شرکت مفید است.
وجود اساسنامه مشخص
در شرکتهای سهامی اساسنامهای وجود دارد که در آن تمام قوانین و مقررات داخلی شرکت مشخص شده است. اساسنامه اصول کلی اداره شرکت، حقوق و تکالیف سهامداران، هیئت مدیره و مدیرعامل را تعیین میکند. شرکتهای سهامی در فعالیتهای تجاری بزرگ و پیچیده مزایای بیشتری نسبت به سایر انواع شرکتها دارد و منابع مالی بیشتری را جذب میکنند.
ساختار داخلی شرکت سهامی: هیئت مدیره، مجمع عمومی و مدیر عامل
شرکتهای سهامی دارای ساختار مدیریت پیچیدهای هستند و بهواسطه آن، فعالیتهای اجرایی و نظارتی بهطور مؤثر تقسیم میشود. در این ساختار، هیئت مدیره و مدیرعامل نقشهای بسیار مهمی دارند و در لایحه اصلاحی قانون تجارت مشخص شده است.
هیئت مدیره
هیئت مدیره از اعضای سهامداران شرکت تشکیل میشود، مسئولیت کلی مدیریت و نظارت بر فعالیتهای شرکت را بر عهده دارد. مطابق ماده 107 لایحه اصلاحی قانون تجارت، شرکت سهامی باید توسط هیئت مدیرهای اداره شود که از میان سهامداران شرکت انتخاب میشود. اعضای هیئت مدیره در در شرکتهای سهامی عام باید حداقل پنج نفر باشند. وظایف اصلی هیئت مدیره عبارتند از:
انتخاب مدیرعامل: هیئت مدیره مسئولیت انتخاب مدیرعامل را بر عهده دارد و وظایف و اختیارات او را تعیین میکند.
نظارت بر عملکرد مدیرعامل: هیئت مدیره باید بر عملکرد مدیرعامل نظارت داشته باشد و اطمینان حاصل کند که فعالیتهای شرکت بهدرستی انجام میشود.
تصمیمگیری در خصوص مسائل کلان: هیئت مدیره مسئول تصمیمگیری در مورد استراتژیهای بلندمدت، بودجه و سایر مسائل مهم شرکت است.
مدیرعامل
مدیرعامل توسط هیئت مدیره انتخاب میشود، مسئولیت اجرایی و روزمره شرکت را بر عهده دارد. طبق ماده 124 لایحه اصلاحی قانون تجارت، هیئت مدیره باید حداقل یک نفر را به عنوان مدیرعامل انتخاب کند و وظایف او را تعیین کند. نکات مهم در خصوص مدیرعامل عبارتند از:
شیوه انتخاب: مدیرعامل از میان اعضای هیئت مدیره یا از خارج از آن انتخاب میشود.
مدت تصدی: مدت تصدی مدیرعامل باید در اساسنامه یا تصمیمات هیئت مدیره مشخص شود و نباید بیشتر از مدت عضویت او در هیئت مدیره باشد.
اختیارات: هیئت مدیره موظف است اختیارات مدیرعامل را مشخص کند و بر عملکرد او نظارت داشته باشد.
مجمع عمومی
مجمع عمومی یکی از ارکان اساسی شرکتهای سهامی است و مسئول تصمیمگیری در مسائل کلیدی و
استراتژیک شرکت است. این مجمع به دو دسته تقسیم میشود:
مجمع عمومی عادی: بهطور سالانه برگزار میشود و شامل موضوعات جاری مانند تصویب صورتهای مالی و انتخاب مدیران است.
مجمع عمومی فوقالعاده: برای تصمیمگیری در مورد مسائل اساسیتر مانند تغییرات در اساسنامه یا افزایش سرمایه تشکیل میشود و نیاز به حد نصاب بالاتری برای تصمیمگیری دارد.
نقش سهامداران در شرکت سهامی:حقوق و مسئولیتها
برای شناسایی مسئولیت مدیران در شرکتهای سهامی لازم است با وظایف و تکالیف آنها آشنا شویم. این وظایف بر اساس قانون تجارت و اساسنامه شرکتها تعریف شده است.
وظایف و تکالیف هیئت مدیره
هیئت مدیره کلیه اختیارات لازم برای اداره امور شرکت در حدود موضوع شرکت را بعهده دارد. این اختیارات به شرط آن است که تصمیمگیری در مورد موضوعات خاص در صلاحیت مجمع عمومی نباشد. همچنین، اساسنامه شرکت یا تصمیمات مجمع عمومی این اختیارات را محدود میکنند. این محدودیتها فقط برای مدیران و سهامداران معتبر است و در برابر اشخاص ثالث اعتبار ندارد. وظایف
و تکالیف هیئت مدیره عبارتند از:
دارا بودن سهام وثیقه: اعضای هیئت مدیره باید سهامی در شرکت داشته باشند و به عنوان وثیقه برای جبران خسارتهای احتمالی در نظر گرفته میشود. این سهام باید در اساسنامه تعیین شده باشد و اعضای هیئت مدیره برای عضویت در هیئت مدیره باید تعداد مشخصی از این سهام را داشته باشند.
تنظیم صورت دارایی و بدهی شرکت: یکی از وظایف مهم هیئت مدیره تنظیم صورت دارایی و بدهی شرکت است. هیئت مدیره موظف است هر شش ماه این صورت را تنظیم کرده و به بازرسان شرکت تحویل دهد.
برگزاری مجمع عمومی سالیانه: هیئت مدیره موظف است هر سال پس از پایان سال مالی، مجمع عمومی سالیانه شرکت را برگزار کند. این مجمع برای تصویب گزارشهای مالی سال گذشته و بررسی سود و زیان شرکت تشکیل میشود.
جمعآوری اندوخته قانونی شرکت: طبق ماده 140 لایحه اصلاحی قانون تجارت، هیئت مدیره موظف است هر ساله یک بیستم از سود خالص شرکت را به عنوان اندوخته قانونی کنار بگذارد. هنگامی که این اندوخته به یک دهم سرمایه شرکت رسید، موضوع آن اختیاری میشود، اما در صورت افزایش سرمایه شرکت، جمعآوری اندوخته قانونی ادامه خواهد یافت تا این میزان به یک دهم سرمایه جدید برسد.
وظایف و تکالیف مدیرعامل
شرکت سهامی چیست؟ مدیرعامل وظایف و مسئولیتهای خاص خود را دارد که تحت نظارت هیئت
مدیره انجام میشود. مهمترین وظایف او عبارتند از:
اجرای تصمیمات هیئت مدیره: مدیرعامل مسئول اجرای تصمیمات و سیاستهای کلی تعیین شده توسط هیئت مدیره است. او باید فعالیتهای اجرایی روزمره شرکت را هدایت و نظارت کند.
نمایندگی قانونی شرکت: مدیرعامل نماینده قانونی شرکت است و در برابر اشخاص ثالث، قراردادها را امضا کرده و شرکت را در تمامی امور قضایی و قانونی نمایندگی کند.
مدیریت عملیات مالی: مدیرعامل باید عملیات مالی شرکت را هدایت کند و با نظارت بر حسابهای مالی و بودجه، از سلامت مالی شرکت مطمئن شود.
گزارش به هیئت مدیره: مدیرعامل موظف است بهطور مرتب به هیئت مدیره گزارشهای مالی، عملیاتی و مدیریتی شرکت را ارائه دهد تا هیئت مدیره تصمیمات درستی را اتخاذ کند.
سخن پایانی
شرکت سهامی چیست؟ شرکتهای سهامی یکی از ساختارهای حقوقی معتبر و پیشرفته برای راهاندازی کسبوکارهای بزرگ و پیچیده است. در این نوع شرکتها مسئولیتها بین سهامداران، هیئت مدیره و مدیرعامل تقسیم میشوند. با توجه به تقسیم دقیق وظایف و اختیارات بین ارکان مختلف شرکت، میتوان نظارت دقیقی بر عملکرد شرکت داشت که موجب ارتقای شفافیت و کارایی آن میشود. ثبت شرکت سهامی توسط موسسه ثبت درخشان کمک زیادی به راهاندازی موفقیتآمیز کسبوکار شما میکند. این موسسات با مشاورههای تخصصی و حمایتهای قانونی فرآیند ثبت شرکت بهدرستی انجام میدهد و تمام مراحل قانونی بهصورت دقیق و سریع پیگیری خواهد شد.
سوالات متداول شرکت های سهامی
بله امکان ثبت شرکت به صورت آنلاین وجود دارد. کافی است از طریق سایت ثبت شرکت ها اقدام کنید اما در نهایت لازم است به اداره ی ثبت شرکت ها مراجعه کنید تا مراحل نهایی طی شوند.
اساسنامه، اظهارنامه، معرفی اعضای هیئت مدیره، مدارک شناسایی اعضای شرکت، گواهی عدم سو پیشینه و آدرس محل ثبت شرکت از جمله مدارک الزامی برای ثبت شرکت سهامی هستندو علاوه بر این مدارک لازم است در سامانه ی صنعت، معدن و تجارت ثبت نام کنید.
بله این امکان وجود دارد، اما این فرایند نیاز به تهیه ی رضایت نامه از سوی سهامداران و مجمع عمومی و ثبت تغییرات دارد.
بله، در صورت تصویب مجمع عمومی فوق العاده و انجام فرایند های قانونی، این امکان وجود دارد. درصورت منحل شدن شرکت سهامی، کلیه ی دارایی های شرکت به صورت قانونی توزیع میشوند.
معمولا بر اساس میزان درصد سهام هر فرد بین سهامداران توزیع میشود. توزیع سود باید در مجمع عمومی سالیانه تصویب شود.