تعهدات سهامداران شرکت سهامی خاص بر اساس میزان سهامشان است. با ثبت شرکت سهامی خاص، سرمایه آن به اوراق سهام تبدیل شده و میزان شرکا تقسیم می شود. هر کدام از شرکا به میزان سهامی که در اختیار دارد در قبال تعهدات شرکت مسئول است. در مطلب پیش رو قصد داریم به مسئولیت مدیران در شرکت سهامی خاص و همچنین سهامداران و شرکای آن بپردازیم و این موضوع را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار دهیم.
مسئولیت بدهی شرکت سهامی خاص
مسئولیت بدهی و تعهدات سهامداران شرکت سهامی خاص بر عهده چه شخص یا اشخاصی است؟ در ابتدا باید بگوییم که بدهی نوعی تعهد مالی محسوب می شود که شرکت آن را بر علیه خود و به نفع دیگران می پذیرد. اگر افرادی در شرکت بدهکار شناخته شوند، باز هم بدهی شرکت درنظر گرفته می شود و هر کدام از اعضای هیئت مدیره، مدیران، سهامداران و …. باید بر اساس میزان سهامی که در اختیار دارند، مسئولیت پرداخت بدهی های شرکت را بر عهده بگیرند.
نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که اعضا شرکت سهامی خاص به طور جداگانه و در قالب شخص حقیقی مسئول بدهی شرکت نیستند. بلکه شرکت به تنهایی دارای یک شخصیت حقوقی است و هر کدام از اعضا در قالب شرکت باید بدهی را بپردازند. در شرکت های سهامی خاص هر کدام صاحبان سهام بر اساس مبلغ اسمی سهامشان، مسئول پرداخت بدهی ها هستند. به طور مثال اگر سرمایه یک شرکت 100 میلیون تومان است و یکی از سهامداران دارای 10% سرمایه باشد به این معناست تنها به میزان 10 میلیون تومان در قبال بدهی های شرکت مسئول است.
مسئولیت مدیرعامل در شرکت سهامی خاص
مسئولیت مدیران شرکت سهامی خاص به دو دسته حقوقی و کیفری تقسیم می شود که هر کدام از آن ها به شرح زیر می باشند:
مسئولیت حقوقی
اگر مدیر عامل شرکت به دلیل سوء مدیریت یا عدم توجه به مقررات و اساسنامه شرکت، ضرری به اعضا یا اشخاص ثالث وارد کند، دارای مسئولیت حقوقی می شود و باید اقدام به جبران خسارت کند. در صورتی که این موارد منجر به ورشکستگی شرکت یا کاهش سرمایه آن شود، هر کدام از ذینفعان می توانند از دادگاه درخواست کنند که مدیرعامل، این بخش از بدهی های شرکت را پرداخت کند.
مسئولیت کیفری
برخی از اقدامات جنبه کیفری دارند و جرم تلقی می شوند. به همین دلیل مدیرعامل مجازات می شود و به حبس تادیبی از یک سال تا سه سال محکوم خواهد شد. این جرائم به شرح زیر می باشند:
- ارائه اطلاعات غلط و موهومی راجع به منافع شرکت بدون ارائه ترازنامه و صورت دارایی
- ارائه ترازنامه غیرواقعی به منظور پنهان کردن وضعیت واقعی شرکت
- استفاده از اموال شرکت با اهداف شخصی یا در اختیار قراردادن آن ها برای سایر شرکت ها
- استفاده از اختیارات خود بر خلاف منافع شرکت
اختیارات سهامداران شرکت سهامی خاص
مسئولیت در شرکت سهامی خاص متوجه سهامداران عمده و خرد نیز می باشد که در ادامه به مسئولیت هر کدام اشاره خواهیم کرد:
- سهامداران عمده: این دسته افرادی هستند که میزان قابل توجهی از سهام شرکت را در اختیار دارند و به همین دلیل تاثیرات قابل توجهی در تصمیم گیری های کلان شرکت، تعیین راهبردها و سیاست ها دارند. مسئولیت سهامداران شرکت سهامی خاص به نوع سهامشان بستگی دارد. به طور مثال برخی از سهامداران عمده در هیئت مدیره شرکت نیز حاضر هستند و نقش بسیار فعالی در مدیریت و هدایت شرکت دارند.
سهامداران خرد: این دسته افرادی هستند که میزان کمی از سهام شرکت را در اختیار دارند و به اندازه دسته قبل، تاثیر مهمی در تصمیم گیری های کلان شرکت ندارند. اما حقوق و تعهدات آن ها پابرجاست. به طور مثال آن ها از حقوقی مانند حق رای در مجامع عمومی، دسترسی به اطلاعات مالی شرکت، دریافت سود سهام و … برخوردار هستند.
برای ثبت شرکت سهامی خاص با ما تماس بگیرید.
کارشناسان ما منتظر پاسخگویی به شما هستند.
مسئولیت سهامداران شرکت سهامی خاص
مسئولیت و تعهدات سهامداران شرکت سهامی خاص به چند نوع تقسیم می شود:
- مسئولیت محدود به سرمایه گذاری: همان طور که پیداست مسئولیت هر کدام از سهامداران به میزان سرمایه گذاری آن ها محدود می شود. اگر شرکت دچار ورشکستگی و بدهی شود، سهامداران صرفا به همان میزان در قبال بدهی ها مسئول هستند و طلبکاران نمی توانند طلب خود را از دارایی های شخصی آن ها وصول کنند.
- مسئولیت تعهدات ناشی از خرید سهام: اگر یک سهامدار، سهامی را خریداری کرده باشد و تمام یا بخشی از مبلغ آن را پرداخت نکرده باشد، مسئولیت پرداخت باقی مانده مبلغ به عهده او می باشد. این تعهد تا زمان پرداخت کامل، پابرجا خواهد بود.
- مسئولیت در قبال تصمیمات شرکت: سهامداران از طریق مجامع عمومی در تصمیم گیری های شرکت نقش دارند. هر تصمیمی که در مجامع عمومی موسسین، فوق العاده و عادی گرفته شود باید مورد تایید سهامداران قرار بگیرد و آن ها نیز باید به این تصمیمات پایبند باشند.
- مسئولیت در برابر نقض قوانین: اگر سهامداران قوانین مربوط به شرکت را نقض کنند باید مسئولیت های حقوقی و کیفری مواجه خواهند شد که شمال جریمه های نقدی، زندان، محرومیت از حقوق اجتماعی و … می باشند.
- مسئولیت در برابر تقلب و تخلفات مالی: اگر سهامداران مرتکب تقلب یا تخلف شوند، علاوه بر مسئولیت مالی با مسئولیت کیفری نیز مواجه خواهند شد که شامل جریمه های قانونی و مالی می باشد.
- مسئولیت در برابر رعایت اصول حاکمیتی شرکت: تمام سهامداران موظف به رعایت اصول حاکمیتی شرکت هستند و در عملکرد و تصمیم گیری های خود باید انصاف را رعایت کنند. این امر موجب کاهش اختلافات داخلی شرکت می شود و اعتماد عمومی را افزایش می دهد.
مسئولیت اعضای هیئت مدیره در شرکت سهامی خاص
تا اینجای مطلب با تعهدات سهامداران شرکت سهامی خاص و مسئولیت های آن ها آشنا شدیم. اکنون نوبت به این می رسد که به مسئولیت اعضای هیئت مدیره اشاره کنیم. اما قبل از هر چیز باید بدانید که اعضای هیئت مدیره باید سهامدار شرکت نیز باشند و تعداد سهام موردنیاز برای عضویت در این هیئت، در اساسنامه قید می شود:
- اعضای هیئت مدیره مسئول تنظیم صورت بدهی و دارایی های شرکت هستند تا بتوانند وضعیت مالی شرکت و تعهدات آن را نشان دهند.
- هیئت مدیره مسئول برگزاری مجامعی از جمله مجمع عمومی سالیانه شرکت می باشد که در آن مسائل بسیار مهمی از جمله تصویب ترازنامه، تعیین هیئت مدیره جدید، تعیین حقوق مدیران و انتخاب بازرسان مورد بررسی قرار می گیرد.
- این اعضا مسئول جمع آوری اندوخته قانونی شرکت نیز می باشند. همان طور که می دانید این اندوخته به منظور تامین نیازهای شرکت و پرداخت تعهدات به اشخاص ثالث و سهامداران مورد استفاده قرار می گیرد.
میزان مسئولیت شرکا در شرکت سهامی خاص
- مسئولیت شرکا در شرکت سهامی خاص صرفا به میزان مبلغ اسمی سهامشان است.
- اگر سرمایه شرکت از مبلغ مقرر کمتر باشد، شرکا موظف هستند که در طول یکسال، کمبود آن را جبران کنند و یا شرکت را به نوع دیگری از شرکت سهامی خاص یعنی مسئولیت محدود یا تضامنی تبدیل کنند.
- در صورتی که هیئت مدیره شرکت اقداماتی را انجام دهد که به ضرر شرکت باشد، شرکا می توانند با ارائه مدارک و مستندات معتبر و ثابت کردن اشتباه هیئت مدیره، خواستار جبران خسارت شوند و از هیئت مدیره شکایت کنند.
قوانین مرتبط با مسئولیت های شرکا در شرکت های سهامی خاص
- مسئولیت شرکا در شرکت سهامی خاص به اندازه مبلغ اسمی سهام خریداری شده می باشد.
- شرکا موظف هستند در صورت کمبود سرمایه شرکت، آن را به مدت یکسال تامین کنند و یا شرکت را به مسئولیت محدود و تضامنی تغییر دهند.
شرکای شرکت سهامی خاص مسئول انجام تمام مسائل حقوقی مربوط به شرکت در چارچوب قانون تجارت می باشد.
انواع سهامداران در شرکت سهامی خاص
همان طور که قبلا اشاره شد سهامداران شرکت های سهامی خاص به دو دسته عمده و خرد تقسیم بندی می شوند که هر کدام از آن ها تاثیرات مختلفی بر تصمیم گیری های شرکت دارند. قطعا سهامداران عمده نقش پررنگ تر و سهامداران خرد نقش کمرنگ تری در این ماجرا دارند. اما به طور کلی هر کدام از شرکت های سهامی خاص دارای این دو گروه از سهامداران می باشند.
حقوق سهامداران شرکت سهامی خاص
- حق رای در مجامع عمومی: سهامداران می توانند در مجامع عمومی از حق رای برخوردار باشند و درباره موضوعات مختلف از جمله تصویب صورتهای مالی، انتخاب اعضای هیئت مدیره، تقسیم سود و … تصمیم گیری کنند.
- دریافت سود سهام: سهامداران در سود شرکت سهیم هستند. این سود بعد از کسر هزینه ها و مالیات در میان سهامداران شرکت تقسیم می شود. سود سهام در مجمع عمومی عادی سالیانه تصویب خواهند شد.
- حق دسترسی به اطلاعات: هر کدام از سهامداران شرکت سهامی خاص می توانند به اطلاعات مربوط به عملکرد شرکت و موضوعات مالی دسترسی داشته باشند. این دسترسی به آن ها کمک می کند تا تصمیمات آگاهانه ای راجع به سرمایه گذاری های خود بگیرند.
- حق انتقال سهام: از تعهدات سهامداران شرکت سهامی خاص این است که اگر بخواهند سهام خود را به دیگری منتقل کند باید آن را با رعایت مقررات اساسنامه انجام دهند. همان طور که می دانید سهامداران حق انتقال سهام را دارند.
- حق درخواست تشکیل مجمع عمومی فوقالعاده: اگر مساله خاصی در شرکت پیش آید که به تصمیم گیری فوری نیاز داشته باشد، سهامداران می توانند درخواست خود را مبنی بر تشکیل مجمع عمومی فوق العاده ارائه دهند. البته این درخواست توسط تعدادی از سهامداران که نماینده محسوب می شوند انجام می شود.
- حق انتخاب و عزل اعضای هیئت مدیره: سهامداران می توانند اعضای هیئت مدیره را انتخاب و در صورت نیاز آنها را عزل کنند. این موضوع نشان دهنده اهمیت جایگاه سهامداران در نظارت بر عملکرد شرکت می باشد.
- حق اعتراض و پیگیری حقوقی: در صورتی که سهامداران شاهد تخلف و سوء مدیریت در شرکت باشند حق اعتراض و پیگیری حقوقی دارند تا بتوانند از منافع خود دفاع کنند.
وظایف سهامداران شرکت سهامی خاص
- تدوین و تصویب اساسنامه: از وظایف و تعهدات سهامداران شرکت سهامی خاص می توان به تدوین و تصویب اساسنامه اشاره کرد. اساسنامه همان سند بنیادین شرکت است که ساختار سازمانی، تکالیف سهامداران، چارچوب فعالیت ها و … را تعیین می کند.
- تنظیم صورتجلسه مجمع عمومی: سهامداران باید در مجمع عمومی شرکت کنند و تصمیاتی که در آن اتخاذ می شود را به شکل صورتجلسه تنظیم کرده و به امضاء برسانند.
- انتخاب و عزل مدیران: از وظایف اصلی سهامداران انتخاب یا عزل اعضای هیئت مدیره می باشد. این کار در مجمع عمومی عادی انجام شده و در صورتی که سهامداران از عملکرد مدیران رضایت نداشته باشند می توانند آن ها را عزل کنند.
- بررسی و تصویب صورت های مالی: سهامداران صورت های مالی شرکت را در مجمع عادی فوق العاده مورد بررسی و تصویب قرار می دهند.این صورت ها که شامل گزارشات حسابرسی، صورت سود و زیان، ترازنامه و … می باشند باید توسط سهامداران مورد تایید قرار بگیرند.
- افزایش و کاهش سرمایه: تصمیم گیری هایی که راجع به افزایش یا کاهش سرمایه شرکت انجام می شود مربوط به سهامداران می باشد. این تصمیمات در مجمع عمومی فوق العاده اتخاذ می شود.
- تصویب قراردادهای مهم: سهامداران قراردادهای مهم شرکت را مورد بررسی قرار داده و آن ها را تصویب می کنند. این قراردادها شامل سرمایه گذاری، خرید و فروش عمده، تعهدات بزرگ شرکت، قراردادهای مالی و … می باشند.
از دیگر وظایف سهامداران می توان به نظارت بر عملکرد مدیران، تصمیم گیری راجع به انحلال شرکت و …. اشاره کرد. در صورتی که وظایف و تعهدات سهامداران شرکت سهامی خاص به درستی انجام شود می توان به سوددهی، شفافیت و افزایش اعتماد سرمایه گذاران امیدوار بود.