اعضای هیئت مدیره هر شرکت مسئول انجام امور جاری و اتخاذ تصمیمات اجرایی هستند و در چارچوب اختیارات تعیینشده در اساسنامه و قوانین شرکت عمل میکنند. هیئت مدیره بالاترین مقام اجرایی است و وظیفه انتخاب مدیر عامل و نظارت بر عملکرد شرکت را بعهده دارد و باید حداقل یک نفر را بهعنوان مدیر عامل منصوب کرده و اختیارات، مدت تصدی و حقوق او را تعیین کند. اعضای هیئت مدیره مسئولیتهای قانونی شرکت را بر عهده دارند و باید سمتها و اختیارات هر یک بهطور دقیق مشخص شود. همچنین، تعیین شخص یا اشخاص دارای حق امضا در شرکت اهمیت زیادی دارد. برای انجام این امور بهصورت صحیح و با کمترین هزینه مشاورههای لازم را از وکلای ثبت درخشان دریافت کنید.
شرایط انتخاب اعضاء هیئت مدیره شرکت سهامی
هر شرکت برای اداره امور خود به تعدادی افراد شایسته و معتبر نیاز دارد که از میان سهامداران توسط مجمع عمومی عادی انتخاب میشوند. این افراد نمایندگان قانونی شرکت مسئولیت هدایت و مدیریت کلیه امور آن را بر عهده دارند. مدت زمان انتصاب اعضای هیئت مدیره محدود و به طور معمول از دو سال بیشتر نیست. ثبت شرکت سهامی خاص مراحل و نکات خاصی دارد.
در طول این مدت، هیئت مدیره مسئول نظارت بر عملکرد صحیح شرکت است و یک نفر رئیس هیئت مدیره بهطور همزمان مدیر عامل انتخاب میشود و امور اجرایی و تصمیمگیریهای مدیریتی را انجام میدهد. مدت زمان انتصاب مدیر عامل نباید بیشتر از مدت عضویت سایر اعضای هیئت مدیره باشد و در صورت تصمیم اکثریت اعضای هیئت مدیره، امکان عزل رئیس یا معاونان وی وجود دارد. در این صورت، افراد جدیدی جایگزین آنان میشوند. در شرکتهای سهامی عام، تعداد اعضای هیئت مدیره باید حداقل پنج نفر باشد.
شرایط انتخاب اعضای هیئت مدیره بر اساس قوانین جاری موارد زیر است:
اعضای هیئت مدیره و مدیران شرکت قابل عزل هستند و مجمع عمومی در هر زمان که بخواهد آنان را از سمت خود برکنار میکند.
اعضا شرکت سهامی خاص و اعضای هیئت مدیره باید از میان شرکای شرکت انتخاب شوند.
مدت زمان انتصاب اعضای هیئت مدیره مطابق با اساسنامه شرکت تعیین میشود و حداکثر به مدت دو سال میرسد، اما در صورت لزوم، مجمع عمومی میتواند اعضای هیئت مدیره را برای یک دوره دو ساله دیگر انتخاب کند.
در شرکتهای سهامی عام تعداد اعضای هیئت مدیره نباید از پنج نفر کمتر باشد، اما در صورت ضرورت، تعداد آنها تا 11 نفر افزایش می یابد. در شرکتهای سهامی خاص، حداقل تعداد اعضای هیئت مدیره سه نفر خواهد بود.
اعضای هیئت مدیره باید از میان افراد خوشنام، با شایستگی و فعال انتخاب شوند تا بتوانند در پیشبرد اهداف و تحقق استراتژیهای شرکت بهطور مؤثر عمل کنند.
چه کسانی نمی توانند مدیر شرکت سهامی خاص شوند؟
بر اساس قوانین جاری، برخی افراد به عنوان عضو هیئت مدیره یا مدیر عامل شرکت انتخاب نمیشوند. افراد ممنوع برای مدیر شرکت:
محجورین: طبق نظر دکتر اسکینی، صغیر ممیز با اجازه ولی به عنوان مدیر شرکت انتخاب میشود. صغیر ممیز به سمت مدیریت انتخاب نمیشود زیرا ماده 85 قانون امور حسبی مربوط به تصدی کسب و پیشه است نه مدیریت شرکت.
افرادی که حکم ورشکستگی آنان صادر شده: نیازی به صدور حکم قطعی نیست، بلکه صادر شدن حکم ورشکستگی کافی است تا این افراد از تصدی سمتهای مدیریتی محروم شوند.
محکومان قطعی دادگاه: کسانی که به ارتکاب جرایم نظیر سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری، تدلیس، تصرف غیرقانونی در اموال عمومی و اختلاس محکوم شدهاند، به سمت هیئت مدیره یا مدیر عامل انتخاب نمیشوند. این ممنوعیت در صورتی اجرا میشود که حکم قطعی صادر شده و فرد از حقوق اجتماعی محروم شود.
رئیسجمهور، وزیران، معاونان و کارمندان دولت: طبق اصل 141 قانون اساسی، این افراد به عنوان عضو هیئت مدیره یا مدیر عامل در هر نوع شرکت خصوصی به جز شرکتهای تعاونی ادارات و موسسات انتخاب نمیشوند.
سردفتر و دفتر یار: طبق بند 3 ماده 15 قانون دفاتر اسناد رسمی، سردفتران و دفتر یاران به عنوان عضو هیئت مدیره یا مدیر عامل شرکتهای تجاری منصوب نمیشوند.
افرادی که در چندین شرکت دولتی یا موسسات عمومی غیردولتی سمت دارند: به موجب تبصره 2 ماده 241 لایحه، هیچ فردی به طور همزمان در بیش از یک شرکت که تمام یا بخشی از سرمایه آن متعلق به دولت یا موسسات عمومی غیردولتی است، به عنوان مدیر عامل یا عضو هیئت مدیره انتخاب نمیشود. این ممنوعیت شامل افرادی است که هم اصالتاً و هم به نمایندگی از شخص حقوقی در چندین شرکت فعال هستند و تخلف از این قانون موجب استرداد وجوه دریافتی و پرداخت جزای نقدی معادل آن خواهد شد.
نکات مهم در نحوه ی تنظیم صورتجلسات هیات مدیره
نکات مهم در تنظیم صورتجلسه موارد زیر است:
استفاده از سربرگ شخصیت حقوقی: کلیه صورتجلسات باید بر روی سربرگ شخصیت حقوقی مربوطه تهیه و پس از امضای اشخاص ذیسمت و با مهر شخصیت حقوقی ارسال شود.
رعایت تشریفات دعوت: در صورتی که جلسه با حضور اکثریت شرکا یا سهامداران تشکیل شده باشد، رعایت تشریفات دعوت طبق اساسنامه شرکت یا قانون تجارت ضروری است و مستندات مربوطه باید ارائه شود.
امضای تمام شرکاء: تمام شرکاء باید ذیل صورتجلسه و تمامی صفحات آن را امضاء کنند.
اطلاعات کامل شرکاء در شرکتهای محدود: در شرکتهای با مسئولیت محدود، شرکاء باید اصالتاً، وکالتاً یا ولایتاَ نام خود را همراه با ذکر سمت و میزان سهمالشرکه در صورتجلسه نوشته و امضاء کنند.
پذیرش صورتجلسات از طریق سامانه اینترنتی: کلیه اقدامات مربوط به پذیرش صورتجلسات باید از طریق سامانه اینترنتی اداره ثبت شرکتها به نشانی irsherkat.ssaa.ir انجام شود.
تنظیم و ارسال نسخههای صورتجلسه: صورتجلسه باید در سه نسخه تنظیم شده و تمامی صفحات آن امضاء گردد. یک نسخه از آن باید ظرف مدت سه روز پس از پذیرش نهایی در سامانه از طریق پست به اداره ثبت شرکتها ارسال شود و بارکد پستی در سیستم درج گردد.
دسترسی به اطلاعیهها و راهنماها: جهت دسترسی به کلیه اطلاعیهها و بخشنامهها و آخرین راهنماییهای مربوط به پذیرش و ثبت درخواستهای تاسیس و تغییرات اینترنتی، میتوان از راهنمای سایت https://sherkat.ssaa.ir/ استفاده نمود.
موسسه ثبتی و حقوقی ثبت درخشان با کمک کارشناسان متخصص و با بیش از چند دهه تجربه موفق خدمات حقوقی و ثبتی در اختیار متقاضیان قرار میدهد.
برای ثبت شرکت سهامی خاص با ما تماس بگیرید...
کارشناسان ما منتظر پاسخگویی به شما هستند.
اعتبار سمت اعضای هیئت مدیره
اعتبار سمت اعضای هیئت مدیره به مدت زمان مشخصی محدود است و این مدت از دو سال بیشتر نیست. با این حال، پس از پایان دوره تصدی اعضای هیئت مدیره، امکان تمدید سمت آنان برای دورههای بعدی وجود دارد. علاوه بر این، هیئت مدیره و مدیران شرکت قابل عزل هستند و مجمع عمومی عادی میتواند در هر زمانی آنها را عزل نماید.
تعداد اعضای هیئت مدیره
طبق قانون هیئت مدیره شرکتهای سهامی عام حداقل باید پنج عضو داشته باشد. این تعداد حداقل بوده و بیشتر از پنج نفر است که این موضوع در اساسنامه شرکت تعیین میشود. همچنین، تمامی اعضای هیئت مدیره موظف هستند که سهامدار شرکت باشند و میزان سهام هر یک از آنها در اساسنامه شرکت مشخص شده است.
آیا اشخاص حقوقی می توانند عضو هیئت مدیره باشند؟
طبق قوانین تجاری اشخاص حقوقی (مانند شرکتها) به عضویت هیئت مدیره شرکتهای دیگر انتخاب میشوند. با این حال، به دلیل ماهیت حقوقی، شرکتها مستقیماً در جلسات هیئت مدیره شرکت نمیکنند. بنابراین، هر شرکت حقوقی باید یک نفر را به عنوان نماینده خود به هیئت مدیره معرفی کند تا به نمایندگی از آن شرکت در جلسات شرکت کرده و تصمیمگیری کند. نماینده شرکت حقوقی همان مسئولیتهای مدنی را دارد که سایر اعضای هیئت مدیره دارند.
سهام اعضای هیئت مدیره
داشتن سهام برای اعضای هیئت مدیره، هم یک حق و هم یک مسئولیت است. از یک سو، این سهام به آنها حق رای در تصمیمگیریهای شرکت میدهد و از سوی دیگر ضمانتی برای جبران خسارات احتمالی ناشی از عملکرد آنها است. حداقل تعداد سهام مورد نیاز برای هر عضو در اساسنامه شرکت مشخص میشود.
رئیس هیئت مدیره
رئیس هیئت مدیره فردی است که از سوی اعضای هیئت مدیره انتخاب میشود تا بر جلسات هیئت مدیره نظارت داشته باشد. وظیفه اصلی وی اطمینان از برگزاری منظم و کارآمد جلسات، تسهیل تصمیمگیری جمعی و هدایت هیئت مدیره به سمت اهداف استراتژیک شرکت است. نقش رئیس هیئت مدیره لزوماً اجرایی نیست و به صورت پارهوقت یا تماموقت است. این نقش با وظیفه مدیرعامل متفاوت است.
رئیس هیئت مدیره به عنوان رهبر هیئت مدیره، وظایف متنوعی بر عهده دارد. وظایف رئیس هیئت مدیره عبارتند از:
- هدایت جلسات هیئت مدیره: تعیین دستور جلسه، مدیریت بحثها، تسهیل تصمیمگیری و تنظیم صورتجلسات.
- نمایندگی هیئت مدیره: نمایندگی هیئت مدیره در برابر سهامداران، مدیرعامل و سایر ذینفعان.
- نظارت بر عملکرد مدیرعامل: ارزیابی عملکرد مدیرعامل و اطمینان از اجرای صحیح تصمیمات هیئت مدیره.
- تعیین استراتژیهای بلندمدت: مشارکت در تدوین استراتژیهای بلندمدت شرکت و نظارت بر اجرای آنها.
- حفظ شفافیت و پاسخگویی: اطمینان از رعایت اصول شفافیت و پاسخگویی در تمام سطوح سازمان.
حدود اختیارات مدیرعامل
مدیرعامل بالاترین مقام اجرایی شرکت بوده و مسئولیت اجرایی کلیه فعالیتهای شرکت را بر عهده دارد. او با استفاده از اختیارات تفویضی از سوی هیئت مدیره، تصمیمات اجرایی را اتخاذ کرده و بر عملکرد کلیه بخشهای سازمان نظارت میکند. مدیرعامل مسئولیت ارتباط با سهامداران، مشتریان، شرکا و سایر ذینفعان شرکت را بر عهده دارد.
نقش مدیرعامل در یک سازمان بسیار مهم است. او مسئولیت هدایت و رهبری سازمان را بر عهده دارد و باید با تغییرات سریع محیط کسبوکار سازگار شود. وظایف مدیرعامل از شرکت به شرکت دیگر متفاوت است، حدود اختیارات مدیرعامل عبارتند از:
- تعیین چشمانداز و ماموریت: ایجاد یک چشمانداز روشن و الهامبخش برای سازمان و تعریف ماموریت آن.
- تدوین استراتژی: تدوین استراتژیهای بلندمدت برای دستیابی به اهداف سازمان.
- رهبری تیم مدیریتی: ایجاد یک تیم مدیریتی قوی و انگیزهمند.
- نظارت بر عملکرد: نظارت بر عملکرد کلیه بخشهای سازمان و اطمینان از تحقق اهداف.
- ارتباط با ذینفعان: برقراری ارتباط موثر با سهامداران، مشتریان، کارکنان و سایر ذینفعان.
استعلام اعضای هیئت مدیره شرکتها
انتخاب اعضای هیئت مدیره یک شرکت مهم است. زیرا این افراد مسئولیت اداره و هدایت شرکت را بر عهده دارند. بنابراین، لازم است در انتخاب آنها دقت کافی شود و از افراد دارای صلاحیت و شایستگی استفاده شود. بررسی سوء پیشینه، مدت زمان عضویت، تعداد اعضا، حقوق و مزایا، امکان تجدید انتخاب و عزل از مواردی هستند که در انتخاب اعضای هیئت مدیره باید مد نظر قرار گیرند. هیئت مدیره یکی از ارکان اصلی هر شرکت است و مسئولیت اداره و هدایت امور شرکت را بر عهده دارد. انتخاب اعضای هیئت مدیره و شرایط عضویت در آن، مطابق با قوانین تجاری و اساسنامه شرکت است.
سوء پیشینه اعضای هیئت مدیره
بررسی سوء پیشینه افراد قبل از انتخاب آنها به عنوان عضو هیئت مدیره مهم است تا از ورود افراد دارای سابقه کیفری به این سمت جلوگیری شود.
روشهای استعلام: در گذشته، افراد به صورت مستقیم برای دریافت گواهی عدم سوء پیشینه به مراجع ذیربط مراجعه میکردند. اما در حال حاضر این کار توسط خود اداره ثبت شرکتها انجام میشود.
ضرورت استعلام از اداره ثبت شرکتها: تنها راه مطمئن برای اطمینان از عدم وجود سوء پیشینه در اعضای هیئت مدیره، استعلام از اداره ثبت شرکتها است.
ویژگیهای انتخاب اعضای هیئت مدیره
مدت زمان عضویت در شرکتهای سهامی عام و خاص: ۲ سال
در سایر شرکتها: نامحدود (تا زمانی که مجمع عمومی عزلشان نکند)
تعداد اعضا شرکتهای سهامی عام: ۵ نفر
شرکتهای سهامی خاص: ۳ نفر
شرکتهای با مسئولیت محدود: ۲ نفر
تعداد دقیق اعضا در اساسنامه شرکت مشخص میشود.
حقوق و مزایا: اعضای هیئت مدیره موظف (با حقوق) یا غیر موظف (بدون حقوق) هستند.
تجدید انتخاب: امکان انتخاب مجدد اعضای هیئت مدیره پس از پایان دوره مسئولیت وجود دارد.
عزل از سمت: مجمع عمومی در هر زمان اعضای هیئت مدیره را عزل میکند.
سهامداری: در شرکتهای سهامی خاص، اعضای هیئت مدیره باید حداقل یک سهم داشته باشند، اما در شرکتهای با مسئولیت محدود این شرط الزامی نیست.
شرایط اخذ استعلام از روزنامه رسمی
با استفاده از سامانه استعلام شناسه ملی به سادگی به اطلاعات شرکتهای ثبت شده در روزنامه رسمی دسترسی پیدا کنید. شماره ثبت یا شناسه ملی شرکت مورد نظر را در این سامانه وارد کرده و پس از تایید، اطلاعات کامل شرکت را مشاهده نمایید.
سخن پایانی
انتخاب اعضای هیئت مدیره در شرکتهای سهامی خاص یکی از مراحل مهم در فرآیند تأسیس این نوع شرکتها است. اعضای هیئت مدیره باید از میان سهامداران شرکت انتخاب شوند و مسئولیت هدایت امور اجرایی و تصمیمگیریهای کلیدی شرکت را بر عهده دارند. این انتخاب باید طبق اساسنامه شرکت انجام گیرد و مدت زمان انتصاب اعضای هیئت مدیره محدود به دو سال است، البته تمدید این مدت برای دورههای بعدی امکانپذیر است. همچنین، هیئت مدیره یا مدیران در هر زمان توسط مجمع عمومی عادی عزل میشوند.
برای ثبت شرکت سهامی خاص و انتخاب اعضای هیئت مدیره بهطور قانونی و اصولی کلیه مراحل را به موسسات معتبر و با تجربه موسسه ثبت درخشان بسپارید. تیم متخصص ثبت درخشان با سالها تجربه در زمینه ثبت شرکتها فرآیند ثبت شرکت سهامی خاص شما را بهطور سریع، دقیق و با رعایت تمام قوانین و مقررات انجام میدهد. با اعتماد به کارشناسان ما تمامی امور ثبتی شما به درستی و در کمترین زمان ممکن انجام دهید.